دوهفته نامه دارالصفا

شهر زيباي فيرورق

داود جعفرزاده

فيرورق يكي از شهرهاي زيبا و قديمي ايران در استان آذربايجان غربي بوده كه در هشت كيلومتري غرب شهرستان خوي واقع شده است. حوزه استحفاظي اين شهر باصفا و پوشيده از انواع باغات ميوه ، حدود25 كيلومتر مربع و داخل شهر12 كيلومتر مربع و داراي2500 خانوار و حدود دوازده هزار نفر جمعيت دارد.

فيرورق از سه محله معروف و قديمي: پيره، ينگجه و تپه باشي كه هر كدام داراي كوچه ها و ميادين و محلاتي كوچك مانند: ميدان، سقاواباشي، حامام آلتي، يوخاري محله، آشاقي محله، ناخير كوچه سي، محمدبيگ كوچه سي، نمازگاه، دانيخ قاپوسي و... تشكيل گرديده اند.

در زمان شاه اسماعيل صفوي، ميان ايران و عثماني در منطقه چالدران در چند كيلومتري غرب فيرورق جنگ سختي درگرفت.

سپاهيان شاه اسماعيل براي رسيدن به منطقه چالدران از جاده ابريشم كه از فيرورق عبور مي كرد در حركت بودند. فرماندهي طلايه داران سپاه »پيره محمد استاجلو« سردار معروف شاه اسماعيل بودند كه در فيرورق و در كنار دو چشمة معروف و پر آب درمان بولاغي و شاه بولاغي كه معروف به »قلعه چة رضا« بود اردو زدند و مدت زيادي در آنجا ساكن شدند و جهت آباداني فيرورق خدمات زيادي انجام دادند كه از جمله آنها مي توان احداث حمام »محمدبيگ« كه بعدها به »حمام سيد« معروف شد را نام برد كه به سبك قديم و در زيرزمين ساخته شده و هنوز نيز باقي و تا چند سال پيش قابل استفاده عموم بوده و اكنون بعلت امنيت جاني و ديگر عوامل بسته شده و انتظار دارد مسئولين محترم نسبت به مرمت اين بناي باستاني اقدام لازم انجام دهند. خلاصه، با توجه به شخصيت والا و به احترام آن سردار شجاع و دلاور يعني پيره محمد استاجلو نام محله بزرگ فيرورق به »پيره« مشهور و نامگذاري گرديد كه هنوز نيز اگر از اكثريت مردم پرسيده شود اهل كجا هستي؟ خود را از اهالي »پيره« »پره رق«، »پره ليق« معرفي مي كنند. پيره يعني پير دانا، سخن دان و عالم و فيرورق در اصل »پيره ليق« يعني مكان دانايان بوده و به مرور زمان به »فيرورق« تبديل و معروف شده است و چون اهالي اين خطه از زمانهاي قديم به ريش سفيدان و عالمان كه با توجه به داير بودن مكتب خانه ها و داشتن عالمان و مردان خدا و احترام آنان »پيره ليق« را يعني اهميت به علم و دانش و ديانت و ايمان و تقوي را پيشة خود ساخته و در زمينهاي زرخيز خود به امر كشاورزي و باغداري و دامپروري و كسب و تجارت و ديگر مشاغل مورد نياز جامعه همچون زنجيري ناگسستني و در كنار هم فعاليت و در آباداني شهر فيرورق، شهر فرزانگان و پيران و دانايان كوشا هستند.

بدليل آب و هواي معتدل و خاك حاصلخيز و طبيعت بسيار زيبا و دلنشين و باغات بسيار زيبا و پردرخت و پرميوه و آب فراوان و زحمات بسيار زياد شهرداري محترم فيرورق كه اقدام به احداث پارك بسيار زيبا و باشكوه داغلارباغي و بلوار عريض و پرمنظرة امام حسين(ع) مردم فيرورق، خوي و ديگر شهرهاي استان براي استراحت و هواخوري و حتي صرف يك يا دو وعده غذا در ساية درختان پارك و بلوار به اين شهر پناه آورده و در اين جنّت زميني خداوند در كمال امنيت و آسايش ساعاتي از زندگي خويش را به دور از دغدغه و پريشاني خاطر سپري مي كنند:

الله پيره ني جنته بنزه ر ياراديب دي

داغلار اتگينده گوله بنزه ر ياراديب دي

درمان‌بولاغي،شاه‌بولاغي،بوغلي‌چايئندا

زمزم‌سويي‌تك‌جانلارادرمان‌ياراديب‌دي

پئشته، قالاچا، هم او گؤزل ليكده قيراشدا

جنّت يئميشين، اوردا فراوان ياراديب دي

در زمان سردار ماكو، بعلت طرفداري مردم فيرورق از نهضت مشروطه، حكومت وقت به سردار ماكو دستور حمله به فيرورق را داد تا زهرچشمي از مردم گرفته و طرفداران نهضت مشروطه را قلع و قمع نمايند، لشكر اعزامي سردار ماكو كه از راه علمدار بدل آباد راهي فيرورق بودند با موانع زياد از جمله پربودن راهها از درختان تبريزي كه جهت ايجاد مانع بريده و در راههاي ورودي ريخته بودند و دفاع مردم مسلح به رهبري ميراسماعيل كوكمري و اسداله خان نتوانستند كاري از پيش ببرند و پس از شكستي سخت، پشيمان و سرافكنده به مقر خود بازگشتند

باغلار آراسيندا قئريليب لشكر سردار

شاهد دي او عزّت لي گونه، هم‌ده علمدار