دوهفته نامه دارالصفا

گزارشي از اولين جلسه مجمع خويي‌ها در تهران

ر ـ عليزاده

روز جمعه هفتم دي ماه 86 حسينيه خويي ها در تهران ميزبان بيش از 700 نفر از خويي هايي بود كه براي تشكيل يك مجمع همياري و همكاري گرد هم آمده بودند.

هر چند خبر تشكيل چنين جلسه اي از چندين ماه قبل به گوش مي رسيد، اما دعوت نامه آن در هفته ولايت با مضمون ذيل به خويي هاي مقيم اقصي نقاط كشور ارسال شد:

»بسمه تعالي ـ »من كنت مولاه فهذا علي مولاه«

با سلام و تبريك اعياد اسلامي قربان و غدير، بدين وسيله از جنابعالي دعوت مي شود در مجلس جشن و سروري كه به مناسبت عيد ولايت برگزار مي گردد شركت فرمائيد. اميدواريم اجتماع پر شور شما بزرگواران در اين جمع صميمي علاوه بر تشويق برگزار كنندگان، اين فرصت را فراهم آورد كه درباره تشكيل مجمع خوئي ها جهت رشد، توسعه و اعتلاي فرهنگي شهرستان خوي گزارشي ارائه شود تا پس از دريافت كتبي پيشنهادات تكميلي شما، اقدامات لازم به عمل آيد.

با سپاس ـ ستاد برگزاري و هيات امناي حسينيه خوئي ها

زمان 86/10/7 ساعت 10 تا 12قبل از ظهر(به صرف ناهار)

مكان: تهران، خيابان آذربايجان، نرسيده به خيابان آزادي، رو به روي بيمارستان شهريار، حسينيه خوئي ها«

اين دعوت نامه منجر شد حدود 80 نفر از شهرستان خوي، 30 نفر از طلاب خويي حوزه علميه قم و تعدادي از خوئي هاي مقيم تبريز، اروميه، تهران و... به تفكيك حدود 200 نفر خانم و بيش از 500 نفر ازآقايان، در روز موعود، در اين حسينيه گرد هم آيند.

در بين شركت كنندگان در اين جلسه، شخصيت هاي مختلفي از هر صنف به چشم مي خورد، همچون: آيت الله قبله‌اي، آيت الله كوه كمري، دكتر طه مرقاتي، امام جمعه خوي، نماينده مردم خوي، فرماندار خوي، شهردار خوي ، اعضاي شوراي شهر خوي، شفق (مدير عامل باشگاه ورزشي فرهنگي ابومسلم خراسان)، جمعي از علماء روحاني ، اساتيد علمي، شخصيت هاي فرهنگي، خيّرين و . . .

با اين گردهم آيي، حسينيه "خويي هاي مقيم مركز" با معماري و طراحي زيبا و چشم نوازش، گونه ديگري جلوه يافت.

ساخت اين حسينيه به سال 1369 برمي گردد. اولين معمار و مهندس ناظر آن، مرحوم محمدرضا متقالچي خويي بوده (جا دارد در اينجا يادي از ايشان شود)كه به همراه مهندس دادمان وزير اسبق راه و ترابري، در سانحه سقوط هواپيما به شهادت رسيد.

مساحت زمين حسينيه، نزديك به يك هزار متر است و داراي زيرزمين و سه طبقه روي زمين است. در بخشي از زيرزمين، چاپخانه اي فعال است كه به حسينيه تعلق دارد.

حسينيه در طبقه اول ساختمان باششصد متر زيربنا ساخته شده است. اين طبقه، با نصب پرده اي بزرگ به دو بخش مردانه و زنانه تقسيم شده است و بر ديوار شمالي آن كاشي هاي فيروزه اي با نوشته هايي به رنگ سفيد به كار رفته است.

در طبقه دوم، آمفي تئاتر با همين مساحت و با ظرفيت حدود چهارصد نفر واقع شده است.

در طبقه سوم نيز سالن كتابخانه قرار دارد.

همچنين، شعري از شاعر خويي به زبان تركي به نام ميرزا عبدالوهاب خويي بر ديوار شبستان نوشته شده است. وي متخلص به "حقير" و متوفي 1320 هجري قمري است.

"سوار اولدي علي اكبر سمند باد پيمايه

اوجالدي كلمه تكبير صوتي عرشي اعلايه"

و در بيت آخر اين شعر آمده است:

"برات خط آزادي اولور هول قيامتدن

قالاگر خامه و دفتر "حقيرا" الده سرمايه."

در اين حسينيه، سه ستون به چشم مي‌خورد كه بر روي هركدام نام چند تن از معصومين(ع) و اشعاري در رثاي سيدالشهداء(ع) نقش بسته است.

 محراب حسينيه با كاشيكاري هاي ظريف و خوش رنگ با زمينه فيروزه اي، نظر هر بيننده اي را به خود جلب مي كند و بخشي هايي از سقف حسينيه كه انعكاس نور از آينه كاري هايش جلوه زيبايي به فضاي حسينيه داده است. . .

مراسم با حداقل تاخير يعني سر ساعت 10 و10 دقيقه با پخش سرود جمهوري اسلامي ايران وقرائت آياتي از كلام الله مجيد آغاز گرديد.

 مجري برنامه ،مهندس انصاري بود.وي در آغاز برنامه از آيت اله قبله اي جهت خير مقدم گويي دعوت كرد .

آيت اله قبله اي ضمن تشكر از حضار وتبريك عيدسعيد غدير، به اهميت امامت وهم رديف بودن آن با نبوت اشاره كرد وگفت: دوستي با علي (ع) سپر انسان درمقابل آتش جهنم خواهد بود .

بعد از سخنان كوتاه ايشان »ناصحي« از شاعران خويي مقيم تهران ، اشعاري از مرحوم استاد آقاسي و مرحوم قدسي كه به قلم مرحوم وليزادگان نوشته شده بود، قرائت كرد .

 دكتر طه مرقاتي سخنران بعدي مراسم بود. وي، اهداف تشكيل اين مجمع را به طور مختصربيان كرد كه به نظر مي‌رسيد تشكيل كميته هاي مختلف و لزوم حضور فعال مردم در جهت توسعه واعتلاي شهرستان خوي، مهمترين هدف اين جلسه  بود .

بي اختيار چشمم به ديوار شمالي حسينيه افتاد كه جمله هايي از سالار شهيدان(ع) بركاشيكاري آن نوشته شده بود : "»مردم بندگاني براي دنيا هستند. دين به مقداري كه زندگي آنان را بچرخاند در دهانشان و زبانشان شيرين است. زماني كه مورد آزمايش قرار بگيرند، تعداد دينداران به اندك مي گرايد."«

جاي خالي مرحوم آيت الله محمد حسن بكايي، باني و واعظ حسينيه، با عصا و صندلي مخصوصش كاملاً احساس مي شد.

وي چه با شور و اشتياق، به دنبال تكميل حسينيه، مخصوصاً كتابخانه آن بود و مي گفت:» "ساخت حسينيه از شعارها و عقايد ما شيعيان است. هر حسينيه بايد پايگاهي باشد كه در آن فرهنگ عاشورا تبليغ شده و عقايد و دستورات امام حسين(ع) به مردم عرضه شود. به همين دلايل در ساختن حسينيه اصولي را رعايت مي كنيم تا به بهترين شكل بتوانيم اعتقادات ديني و مخصوصا عقايد تشيع را پياده كنيم، از طرفي بايد ساختمان حسينيه و معماري آن به شكلي باشد كه جلوه و عظمت مناسبت‌هاي حسيني را در ذهن حاضران بيدار كند."« كاش زنده بود و تحقق يكي از آرزوهايش را به عينه مي ديد.

اجراي تواشيح در وصف علي (ع)، قسمت بعدي برنامه بود كه گروه تواشيح محراب به زيبايي آن را اجرا كرد. در اين گروه شش نفري، برادران سهراب وشيرزاد احمدي ـ دو همشهري عزيزمان ـ به چشم مي خوردند .

در ادامه، نوبت به حجت الاسلام والمسلمين حاج آقا شكوري امام جمعه فرزانه خوي رسيد.ايشان ابتدا گزارشي از وضعيت فرهنگي و اجتماعي خوي ارايه نمود و گفت:

ـ وحدت و انسجام موجود در ميان مردم، مسوولان و روحانيت در حد مطلوب وجود دارد بطوريكه مي توانم با قاطعيت ادعا بكنم كه بعد از پيروزي انقلاب هيچ وقت وحدت و انسجام در اين حد نبوده است.

ـ فعاليت ها براي برنامه ريزي و سازماندهي مردم و تشكل هاي ديني در حد مطلوب پيش مي رود به عنوان مثال چند نمونه را مطرح مي كنم:

الف) تشكل روحانيت تحت عنوان جامعه روحانيت و بوجود آمدن شوراي روحانيت براساس يك اساسنامه كه فعاليتهاي بي سابقه و ماندگاري براي روحانيت انجام داده و مي دهد كه تاكنون سابقه نداشته است.

ب) تشكل مردمي گروه همياري مردم اقشار مردم توأم با اساسنامه مربوطه مصوب كه96 نفر اعضاي منتخب و9 نفر گروه مركزي دارند و جلسات خود را در زمينه بررسي مشكلات عمومي شهر برگزار مي كنند.

ج) سازماندهي هيئت هاي امناي مساجد شهر براساس يك اساسنامه و راه اندازي يك هيئت مركزي با انتخاب اعضاي تمامي هيئتها.

د) سازماندهي هيئتهاي عزاداري كه تاكنون متجاوز از90 هيئت در تحت يك تشكل سازماندهي شده اند و اقدامات خوبي انجام داده اند. از آن جمله است: تشكيل جلسات آموزش مداحي و پالايش مداحي ها و عزاداريها از خرافات.

ـ حضور مردم در صحنه هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي نسبت به گذشته خيلي بالا رفته و از حالت بي تفاوتي و سرخوردگي قبلي خارج شده است.

ـ حضور مردم در مسائل عبادي از قبيل نماز جمعه و جماعات و ساير جوانان در اين مراسم موجب شگفتي مردم ساير شهرها شده است.

حاج آقا شكوري، درخواست و انتظاراتي از همشهريان تهراني هم داشت:

قبل از بيان درخواست ها لازم به يادآوري است كه احساس مسئوليت در برابر وطن و زادگاه دستور اهل بيت عليهم السلام است: اميرالمؤمنين(ع) فرمود: از بزرگواري انسان علاقه او به وطن خويش است.

باز آن بزرگوار مي فرمايد: شهرها با وطن دوستي آباد مي شود.

وي درخواست هايش را چنين بيان كرد:

1ـ راه اندازي يك تشكل فراگير با محوريت حسينيه و با حضور عموم همشهريان.

2ـ راه اندازي بانك اطلاعات براي شناسايي امكانات، نيازها،كمبودها، استعدادها، نخبگان و متخصصان خوي در سطح كشور.

3ـ برنامه ريزي براي رشد و توسعه خوي در زمينه هاي مختلف.

سخنراني امام جمعه خوي 20 دقيقه طول كشيد.

»چرا مجمع اين همه دير تشكيل مي شود؟« اين سوالي بود كه تقريباً همه حضار از همديگر مي پرسيدند.

حسينيه خويي ها مستقيماً روبروي ساختمان بيمارستان شهريار واقع شده و از جمله نكاتي جالبي كه در اين حسينيه رعايت آن واجب است رعايت حال همسايگان حسينيه است. در بخشي از كتيبه حسينيه به اين نكته اشاره شده است: "»شبكه هاي صوتي سالن هاي ساختمان با دقت تمام طوري تنظيم شده است كه صدايي از اينجا به بيمارستان منعكس نمي شود. لذا ضرورت دارد از هرگونه دخل و تصرف و ايجاد تغييرات در آن شبكه اجتناب گردد."«

تشكيل اين مراسم نشان مي داد، اين حسينيه علاوه بر اينكه مكان زيبا و با شكوهي براي برپايي مراسم عزاداري حسيني و ديگر برنامه هاي ديني از جمله دعاي ندبه در صبح هاي جمعه و ديگر برنامه هاي ديني است، از اين به بعد مكاني براي گردهمايي و ديدار اهالي خوي خواهد بود.

سخنان امام جمعه خوي در تائيد يكي از آرزوهاي حاج آقا بكايي(طاب ثراه) بود كه مي گفت: "»از ديگر انگيزه هاي ساخت اين حسينيه اين است كه خويي هاي مقيم تهران، محلي داشته باشند تا در آن براي حل مسائل پيش رو و حتي مشكلات و برنامه هاي شهر خود تصميمات مفيد بگيرند. از طرفي چنانچه فردي از اهالي خوي نياز به كمك داشته باشد، مي توان از طريق همين محل به خواسته اش رسيدگي كرد."«

مراسم، با سخنراني خانم حاجيه انصاريان از خيّرين بنام شهرستان خوي بعنوان نماينده بانوان ادامه يافت. وي ضمن تبريك اعياد قربان و غدير ، فضايلي از علي (ع) برشمرد و  حمايت بانوان در تبليغ فرهنگ اصيل اسلام را خواستارشد. وي همچنين بر شركت بانوان در فعاليتهاي اجتماعي و استفاده از استعدادها وتجارب آنها  تاكيد كرد .

در ادامه مراسم ،موسسه عصاي سفيد وانجمن نابينايان تهران كه به همت جمعي از خيرين خويي مقيم تهران تشكيل گرديده به حضار معرفي شد واز طرف اين انجمن به پنج نفر از 120 نفر عضو انجمن نابينايان خوي هدايايي به رسم يادبود، توسط فرماندار،امام جمعه واعضاي شوراي شهر خوي اهداء شد .

برنامه بسيار با شكوه بود و عظمت بناي حسينيه هم بر زيبايي هاي آن افزوده بود. حسينيه اي كه هزينه تأسيس آن را صرفاً خويي‌ها مي پردازند و علاوه بر اينكه تأمين بودجه آن بر عهده خويي هاست، اداره آن نيز تنها برعهده خويي هاست.

هيات امناي اين حسينيه معتقدند: »"اگر در تهران تنها يك خويي باقي بماند، اداره و اختيار حسينيه برعهده اوست."« از تبعات اين تصميم تبديل شدن حسينيه خويي ها به مركزي جهت ديدار همشهري  هاست، يعني همان سنت پسنديده صله رحم و تلاش براي كمك و رفع نياز هاي يكديگر و حفظ اصالت هاي ديني و قومي منطقه اي در سرزمين پهناور ايران!

 قرائت اشعاري به دو زبان فارسي و تركي آن هم در وصف علي (ع)، توسط شاعر شهرمان بهرام صاحبدل حسن ختام برنامه بود كه مورد تشويق حاضرين قرار گرفت.

در اثناي برگزاري اين مراسم، فرم عضويت در مجمع خويي ها بين حضار توزيع شد و بر تكميل و تحويل آن تاكيد شد.

 بعد از پايان مراسم، نماز جماعت به امامت آيت اله قبله اي در حسينيه برگزار شد وبعداز صرف نهار، اولين جلسه مجمع خويي ها در ساعت 14/30خاتمه يافت.

دكتر طه مرقاتي هماهنگ كننده اين برنامه بود و آقايان رهنمون ، اسماعيل لو و . . . هم با تقبل هزينه هاي اياب و ذهاب، اسكان و غذاي مدعوين، در برگزاري آن سهم مهمي داشتند و برادران پيربداقي هم در پذيرايي از ميهمانان زحمات زيادي كشيدند.

تشكيل جلسات خصوصي با خويي هاي خارج از خوي، از برنامه هاي جنبي اين مراسم بود.

دريكي از اين جلسات، حاج شيخ سعيد فاضلي درخصوص اخذ موافقت اصولي وتاسيس درمانگاه خيريه امام موسي بن جعفر(ع) در زمين اهدايي حاج محمود علايي‌فر در بلوار چمران خوي مطالبي بيان كرد و گفت:اين درمانگاه به عنوان سكوي پرتاب در راستاي جلب كمكهاي بيشتر مردم در ساختن بيمارستان آيت الله خويي در نظر گرفته شده است كه فعلاً در حال اتمام طبقه چهارم(آخر) آن هستيم.

جلسه ديگري هم با حضور روحانيون و طلاب خويي مقيم خوي و قم تشكيل يافت و با اين جلسات گامي مهم در سال اتحاد ملي و انسجام اسلامي برداشته شد.

براي برگزاري اين مراسم، هر چند برنامه ريزي هاي خوبي صورت گرفته بود، اما به نظر مي رسيد بهتر از اين هم مي شد به اهداف والاتري دست يافت.

اميد است، دومين جلسه اين مجمع كه قرار است اواخر ارديبهشت يا خرداد ماه 87 در شهر خوي برگزار شود، اهداف آن بيش از پيش تبيين و در رسيدن به آنها گام هاي اساسي‌تري برداشته شود.

امام جمعه خوي سخن جالبي در پيرامون اين حسينيه  دارد و مي گويد: »اگر اين حسينيه تقويت شود، خيلي از مشكلات خوي حل مي شود. مثلا  براي بررسي برخي از اين مشكلات، ديگر لازم نيست فلان مسئول كشور به خوي سفر كند ، مي توان وي را به همين حسينيه دعوت كرد و در آنجا مشكلات را در حداقل زمان ممكن حل نمود.«